از مهم‌ترین متحد استراتژیک آغاز می‌کنیم؛ از «روسیه» که در جریان اتفاقات پس از ترور سردار سلیمانی در عراق و توسط آمریکا، اظهارنظر چندان قاطعانه و صریحی نداشت و درواقع علنی در این باره موضع نگرفت و فقط در خبرها خواندیم که بیانیه‌ای از سوی کرملین صادر شده و در این بیانیه آمده که رئیس‌جمهور روسیه با همتای فرانسوی خود در این باره صحبت کرده است و طبق این بیانیه، هر دو رئیس‌جمهور، در خصوص ترور سردار سلیمانی، اظهار نگرانی کرده‌اند.
پوتین موقعیت امروز خود در سوریه را مدیون سردار سلیمانی هم هست. به یاد بیاوریم که تنها چند ماه پس از دیدار سردار سلیمانی با رئیس‌جمهور روسیه، پوتین دستور ترسیم نخستین گام‌ها برای دخالت روسیه در سوریه را صادر کرد و همچنان پس از گذشت چهار سال، روسیه از حضور نظامی ایران در سوریه دفاع می‌کند. آن روزها گفته می‌شد که شهید سلیمانی پوتین را برای حضور در آوردگاه سوریه مجاب و راضی کرده است و بر همین اساس عجیب نیست که رسانه‌های روسی
 حامی دولت، بر شهرت سردار سلیمانی به عنوان یک قهرمان ایرانی در مبارزه با داعش و القاعده، تاکید کنند و البته طبیعی بود روسیه ترور سردار را محکوم می‌کند چون پوتین از حمله‌ای که به رهبری آمریکا برای تغییر نظام‌های جهان شروع شده، نگران است و بیم آن را دارد که نوبت به خود روسیه نیز برسد. شهادت سردار سلیمانی همان قدر که برای ما غافلگیرکننده و ناگهانی بود، برای کرملین هم بود. روس‌ها به منافع خود بیش از هرچیز دیگری اهمیت می‌دهند. طبیعی هم هست. درحال حاضر هدف مشترک جغرافیایی سیاسی بین روسیه و ایران، کاهش نفوذ آمریکاست و همین هدف، این دو را متحد نگاه می‌دارد و همه اختلافات تاکتیکی هم باعث نمی شود این رابطه فعلاً چندان خدشه‌دار شود. پس روسیه فعلاً در سنگر ایران و در محور ایرانی-سوری می‌ماند و البته «پوتین» همچنان از اتخاذ مواضع علنی و صریح درباره رابطه ایران و آمریکا خودداری می‌کند!
و اما «چین»؛ موضوع ساده است. پکن نه حاضر است از تهران دست بکشد، نه اینکه به خاطر ایران، با آمریکا دربیفتد. با ایران و به ویژه بازار ایران که رابطه دیرینه دارند و با آمریکا هم به تازگی از دل یک مناقشه تجاری سنگین، رو به صلح و آشتی آورده‌اند، اما تنش میان ایران و آمریکا برای چینی‌ها اصلاً عاقبت خوشی ندارد. شاید روس‌ها تأمین منافع و مصالح خود را در نزاع پایدار و همیشگی ایران با عربستان یا آمریکا و... در منطقه ببینند و خیلی هم مایل به حل اختلافات نباشند، اما داستان چینی‌ها فرق می‌کند. بر اساس گزارش‌ها اقتصاد چین در هفته‌ای که گذشت کمترین رشد سالیانه خودش طی ۳۰ سال اخیر را تجربه کرد، اتفاقی که حتی در اوج جنگ تجاری پکن و واشنگتن هم سابقه نداشت و باعث شد تا تحلیل‌گران در مورد احتمال تأثیر تنش‌های خاورمیانه بر اقتصاد چین هشدار دهند. ایران برای چین «بسیار مهم» است. چین بزرگ‌ترین وارد کننده نفت در جهان است و در زیرساخت‌های منطقه هم سرمایه‌گذاری گسترده‌ای داشته و تشدید تنش در روابط آمریکا و ایران تهدیدهای جدی برای امنیت اقتصادی چین خواهد داشت. ایران به لحاظ امنیت انرژی و قرار گرفتن در مسیر ابتکار کمربند جاده ابریشم جدید از نظر استراتژیک هم برای چین مهم است و فقط موضوع نفت نیست هرچند آمارها می‌گوید واردات نفت خام چین از ایران از ۶۵۰ هزار بشکه در روز به طور میانگین به ۱۴۰ هزار بشکه رسید و همین موضوع باعث شد چین میزان واردات نفت از عربستان را افزایش بدهد و عربستان تبدیل به شریک تجاری پکن شود، اما چین با ازدست دادن ایران، فرصت صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در کشورمان را هم از دست می‌دهد. و در آن سوی این معادله؛ آمریکا قرار دارد که چینی‌ها قرار است فاز اول توافق تجاری با این کشور را استارت بزنند و به دلیل شکل خاص روابط سیاسی و تجاری آمریکا و چین، پکن دوست ندارد به خاطر ایران با واشنگتن در بیفتد.
چشم بادامی‌های شرق آسیا هم مثل عمانی‌ها کار سختی در برقراری توازن در رابطه میان تهران-واشنگتن دارند. هم ایران را می‌خواهند و هم آمریکا ولی شاید درنهایت مجبور شوند دست به یک انتخاب بزنند و البته برای چینی‌ها هم اولویت، منافع ملی‌شان است.
 

احمد حمزه نماینده مردم کهنوج در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی در نطق میان دستور خود اظهار کرد: از مقام معظم رهبری می‌خواهم که جان‌باختگان حادثه کرمان را مثل شهدای هواپیمای اوکراینی در زمره شهدا قرار دهند. حمزه افزود: باید موشک‌هایی با بُرد زیاد و دارای ظرفیت قابل حمل کلاهک‌های نامتعارف را در دستور کار قرار دهیم. این حق طبیعی ماست. وی در پایان نطق خود گفت: من به نیابت از مردم کرمان اعلام می‌کنم که همه کرمانی‌ها سرباز حاج قاسم هستند و اگر همه ما شهید شویم هیچ ابایی نداریم. به نیابت از مردم کرمان برای هر کس که ترامپ را به قتل برساند سه میلیون دلار جایزه نقدی می‌دهیم.

اردشیر سنایی استاد دانشگاه گفت: در نگاه خوش‌بینانه ایران بر این تصور بود که به مقاومت حداکثری تا انتخابات 2020 در آمریکا ادامه می‌دهد و ترامپ به دور دوم نمی‌رود، اما در نگاه بدبینانه این است که ترامپ در انتخابات آتی پیروز شود و این فشار حداکثری و تحریم‌ها ادامه یابد. این استاد دانشگاه در پاسخ به این‌که با وجود تنش‌های اخیر میان ایران و آمریکا آیا تا انتخابات 2020 شاهد افزایش بیشتر این تنش‌ها خواهیم بود؟ گفت: در واقع امکان یک تنش فزاینده دیگر مثل آنچه در چند وقت اخیر اتفاق افتاد را کم می‌بینم؛ نه ایران و نه آمریکا علاقه‌مند به افزایش تنش بیشتر نیستند.

حشمت ا... فلاحت‌پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره تصمیم اروپا برای فعال کردن مکانیسم ماشه در برجام گفت: در موضوع سیاست خارجی یک واقعیتی وجود دارد و آن این است که جای دیپلمات‌های ما هر روز خالی‌تر می‌شود و اگر قرار باشد یک عنوان به کار ببرم، این است که محمدجواد ظریف به عنوان یکی از دیپلمات‌های قوی در دنیا بر روی نیمکت ذخیره نشسته است. به همین دلیل روز به روز ادبیات حاکم بر مناسبات جمهوری اسلامی ایران از حالت ادبیات دیپلماتیک خارج شده و در مفاهیم دیگری در حوزه هرمونوتیک و تفسیر و تحلیل محتوای سیاسی معنا پیدا می‌کند.

 

ادامه از صفحه یک...
 همچنین گزارش یورواستات نشان می‌دهد، مقصد ۳۷.۳ میلیارد یورو، معادل ۲۹ درصد خودروهای صادراتی اروپا در سال ۲۰۱۸ بازار آمریکا بوده که بزرگ‌ترین بازار خودروهای تولید اروپا به شمار می‌رود. علاوه براین اتحادیه اروپا در گزارش عملکرد سال ۲۰۱۸ خود اعلام کرد که اتحادیه آن‌ها بیش از ۱.۱ میلیون خودرو به بازار آمریکا صادر کرده‌اند که معادل ۲۵ درصد ارزش سالانه واردات خودروی ایالات متحده بوده است.
در مقابل آمریکا در سال ۲۰۱۸ تنها ۲۶۷ هزار خودرو به اتحادیه اروپا صادر کرده که مجموع ارزش آن ۵.۵ میلیارد یورو بوده است. این رقم تنها معادل ۱۲ درصد مجموع واردات خودرو به اتحادیه اروپا به شمار می‌رود؛ بنابراین در سال ۲۰۱۸ تراز تجارت خودرو میان اتحادیه اروپا و آمریکا نزدیک به ۳۱.۸ میلیارد دلار به سود طرف اروپایی بوده است. در چنین شرایطی وضع تعرفه 25 درصدی واردات خودروهای اروپایی به آمریکا هر چند به ظاهر می‌تواند، درآمد ۹.۳ میلیارد دلاری برای دولت ترامپ داشته باشد، ولی در عمل با کاهش جذابیت قیمتی خودروهای اروپایی، سهم بازار آن‌ها را در اختیار چین، ژاپن و کره جنوبی قرار دهد. با این حجم وسیع تراز تجاری اروپا با آمریکا، پرواضح است که تروئیکای قاره سبز حاضر است به هر کاری دست بزند تا چنین معاملاتی را از دست ندهند.
در هر حال با توجه به جمیع جهات، اروپایی‌ها نیک می‌دانند که برجام بیش از آنکه سود و زیان اقتصادی برایشان داشته باشد، یک توافق امنیتی است و اصولاً برای مباحث امنیتی نمی‌توان مقدار و قیمتی تعیین کرد. در همین راستا دکتر ظریف وزیر امور خارجه کشورمان با انتقاد از بی‌عملی اروپایی‌ها در قبال تعهدات آن‌ها در برجام، اقدام اروپا برای استفاده از مکانیزم حل و فصل اختلافات را از نظر حقوقی بی‌مبنا و به ویژه از نظر سیاسی اشتباه راهبردی خواند.
این اتفاقات در حالی رخ داده که مقامات سه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای در بیانیه‌ای مشترک مدعی شده‌اند که «سازوکار حل و فصل اختلافی برجام» به کار افتاده تا ضمن حفاظت از این توافق به ادامه آن کمک کند.
در خصوص این ادعای تروئیکای اروپا باید سناریوهای موجود را بررسی کرد، اول اینکه حتی اگر منشأ این ادعا مبنی بر راه‌اندازی این مکانیسم و ترس از اعمال محدودیت‌های جدید واشنگتن و دامن‌گیر شدن اروپایی‌ها باشد یا حتی ناتوانی تروئیکای برجامی، دیگر فرقی نمی‌کند، چرا که تهران مهم‌ترین گام‌های کاهش تعهدات هسته‌ای خود را برداشته است. بنابراین، این اقدام نتیجه‌ای برای اروپا در پی نخواهد داشت، اما سناریو دیگری که بیشتر محتمل است آنکه تروئیکای اروپا دست دست می‌کند تا زمان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرا رسیده و نتیجه انتخابات چیزی غیر از انتخاب ترامپ باشد. آن‌ها امیدوارند که با راهیابی فرد دیگری به کاخ سفید، دوباره به مولفه دیپلماسی رجوع شود و با بازگشت واشنگتن به 1+4 برجام حفظ شود. هر چند در این خصوص بسیاری از ناظران بر این باورند که اروپا برای دستیابی به این امر در بدترین زمان ممکن دست به قمار بزرگ خود زده است. فعال‌سازی مکانیسم حل و فصل اختلاف در برجام، در حقیقت ساعتی را به راه انداخته که کنترل عقربه‌های آن در دست اروپا نبوده و مهم‌تر اینکه امکان دارد با اتخاذ رویکردی از سوی رهبران ایران یا آمریکا، تغییرات جدی در روند آن ایجاد شود.
در این باره رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان خطاب به طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای گفت: «چنین اقداماتی هیچ فایده‌ای نخواهد داشت و فقط اشتهای او (ترامپ) را تندتر می‌کنید، اگر می‌خواهید شرافت خود را بفروشید، می‌توانید به همین مسیر ادامه دهید، اما باید توجه داشته باشید که چنین اقداماتی را نمی‌توانید با حفظ ظاهر اخلاقی و حقوقی دنبال کنید.»
با تمام این تفاسیر باید گفت که هدف سه کشور اروپایی عضو ۱+۴ از فعال کردن مکانیزم حل اختلاف را می‌توان حاضر و آماده داشتن اهرم فشار علیه ایران دانست؛ چراکه در غیر این صورت اروپایی‌ها نمی‌توانستند با حفظ وجهه قانونی برای خود در قبال گام‌های برجامی تهران، اقدام جبرانی داشته باشند. در عین حال آن‌ها عمل خود را اخلاقی و در چارچوب مذاکرات هسته‌ای نشان دهند.
خبرگزاری ایسنا
 

عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق از آغاز اقدام عملی دولت برای اخراج نظامیان آمریکایی از خاک این کشور خبر داد. «علی الغانمی» عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق، درباره موعد خروج نیروهای آمریکایی از خاک کشورش و اجرای طرح اخیر پارلمان به دست دولت، توضیح داد. الغانمی در گفت‌وگو با پایگاه خبری «بغداد الیوم» گفت: تصمیم پارلمان مبنی بر اخراج نیروهای آمریکایی از کشور، برای دولت الزام‌آور و تصمیمی ملی است که بنا بر مقتضیات و منفعت عمومی کشور اتخاذ شده است. زیرا حضور این نیروها و جنایات آنان علیه رهبران و رزمندگان حشدالشعبی، غیر قابل قبول است.
این نماینده پارلمان با بیان اینکه «دولت عملاً، اقدامات لازم برای تدارک اخراج نیروهای آمریکایی از عراق را آغاز کرده است»، گفت: «سال میلادی جاری، شاهد پایان حضور نیروهای آمریکایی در عراق به طور کلی خواهیم بود».
الغانمی توضیح داد که کلیه شرایط و نشانه‌های موجود، به ویژه پس از تصمیم اخیر پارلمان، بیانگر آن است که نیروهای آمریکایی دیگر توجیهی برای ادامه حضور خود در عراق ندارند. این عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق «وقوع درگیری میان نیروهای آمریکایی و نیروهای عراقی» را بعید دانست و ضمن هشدار هرگونه درگیری آمریکا به نیروهای عراقی تأکید کرد که آمریکا «به خوبی از خطر این اقدام برای هزاران سربازش در چند پایگاه موجود در عراق آگاه است». این نماینده عراقی گفت: در مرحله آتی، شاهد اقدامات عملی برای خروج نیروهای آمریکایی بر اساس سازوکارهای طراحی شده دولت عراق، خواهیم بود.
پارلمان عراق، ۱۵ دی‌ماه، در واکنش به اقدامات آمریکا در نقض مکرر حاکمیت عراق که آخرین آن، هدف قرار دادن سردار سپهبد قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه و ابومهدی المهندس نایب رئیس حشدالشعبی و شمار دیگری از همرزمان‌شان در جاده فرودگاه بغداد بود، طرح خروج نیروهای آمریکایی از عراق را تصویب کرد. «عادل عبدالمهدی» نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور عراق هم در جلسه رأی‌گیری پارلمان این کشور برای تصویب طرح اخراج نیروهای خارجی از کشورش، خواستار خروج فوری نیروهای آمریکایی از عراق شد و گفت: «منفعت عراق و آمریکا ایجاب می‌کند که نیروهای خارجی عراق را ترک کنند».
 

نمایندگان مجلس مصوب کردند نقل و انتقال انواع خودرو و موتورسیکلت به استثنای ماشین‌های راه‌سازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناورها مشمول مالیات نقل و انتقال شود. براساس این ماده نقل و انتقال انواع خودرو و موتورسیکلت به استثنای ماشین‌های راه‌سازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناورها مشمول مالیات نقل و انتقال به شرح زیر است:تولید داخل به میزان یک درصد و وارداتی دو درصد به ماخذ مذکور در تبصره یک ماده 30 این قانون برای سال تولید ماخذ محاسبه مالیات موضوع این ماده تا 6 سال پس از سال تولید سالانه 10 درصد همان ماخذ کاهش می‌یابد و برای سال‌های ششم به بعد 40 درصد ماخذ یاد شده است.
براساس تبصره 1 این ماده ثبت سند، انتقال وسائط نقلیه توسط دفاتر اسناد رسمی یا تعویض پلاک توسط نیروی انتظامی منوط به پرداخت مالیات نقل و انتقال موضوع این ماده و به ترتیبی است که سازمان مقرر می‌کند. مراجع مذکور در صورت تخلف از این حکم ملزم به پرداخت دو برابر مالیات پرداخت نشده هستند. براساس تبصره 2 این ماده نخستین انتقال خودرو از کارخانجات سازنده یا مونتاژکننده داخلی یا واردکنندگان (نمایندگی‌های رسمی شرکت‌های خارجی) به خریداران و همچنین هرگونه انتقال به صورت صلح و هبه به نفع دولت مشمول پرداخت مالیات نقل و انتقال موضوع این ماده می‌شود. براساس تبصره 3 این لایحه نقل و انتقال انواع خودروها و موتورسیکلت با پلاک انتظامی مناطق آزاد تجاری – صنعتی مشمول مالیات موضوع این ماده نمی‌شود. همچنین نمایندگان مواد 36، 37 و 38 این لایحه را بررسی و آن‌ها را به تصویب رساندند.
براساس ماده 36 این لایحه احکام فصل سوم باب پنجم قانون مالیات‌های مستقیم در رابطه با مالیات و عوارض موضوع این فصل به استثنای مواد 31 و 34 فصل جاری است. احکام موضوع مواد 210 تا 216 و 218 و 219 قانون مالیات‌های مستقیم 1366.12.3 با اصلاحات و الحاقات بعدی آن در خصوص عوارض موضوع ماده 29 و مالیات و عوارض موضوع ماده 30 و مالیات موضوع ماده 32 این فصل جاری است. براساس ماده 37 این لایحه سازمان موظف است برای کلیه مودیان این قانون امکان اظهار و پرداخت مالیات موضوع وصول ششم و هفتم را از طریق سامانه مودیان فراهم کند.
 

وزیر خارجه حکومت همیشه میانجی دوباره به تهران آمد. حالا دیگر این رفت و آمدهای «بن علوی» به پایتخت ایران «عادی» شده است. آخرین بار که تنها به منظور دیدار و گفت‌وگوی دوجانبه به ایران آمد، 11 آذرماه بود. آن روز، تنش‌ها میان ایران و آمریکا به اندازه این روزها اوج نگرفته بود. نه سردار سلیمانی به دست آمریکا ترور شده بود و نه ایران به پایگاه نظامی آمریکا در عراق حمله نظامی کرده بود. سلطان قابوس، پادشاه عمان هم هنوز زنده بود هرچند امیدی به زنده ماندنش نبود. بعد از آخرین سفر و در اوج تنش میان آمریکا پس از ترور سردار سلیمانی، شنیده شد که یک هیئت عمانی برای میانجی‌گری به ایران آمده اما بدون نتیجه به کشورشان برگشته‌اند. ظریف آن روز اعلام کرد که ایران انتقام می‌گیرد و هیچ وساطتی را هم قبول نمی‌کند. بن علوی یک روز قبل از حمله موشکی ایران به «عین‌الاسد» هم به ایران آمد. 17 دی‌ماه «بن علوی» برای شرکت در نشست مجمع گفت‌وگوی تهران راهی کشورمان شد و ضمن شرکت در این نشست با همتای ایرانی خود دیدار و گفت‌وگو کرد.
حالا اوضاع کمی آرام‌تر شده و دیروز «یوسف بن علوی» همتای عمانی وزیر خارجه کشورمان دوباره به ایران آمد و با ظریف دیدار کرد.
سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران اعلام کرده بود که روز سه‌شنبه یک مقام از منطقه به تهران می‌آید و در صورت قطعی شدن اطلاع‌رسانی خواهد شد.
حضور بن‌علوی اما آن قدر پررنگ و شاید بشود گفت کمی هم روتین شده که دیگر نیازی به زمینه‌سازی‌های خبری ندارد! رفت و آمدهای دوطرفه در طول چندماه گذشته به طرز چشم‌گیری افزایش داشته است. همان‌طور که اشاره شد؛ ظریف ۱۱ آذرماه میزبان همتای عمانی خود در تهران بود و یوسف بن‌علوی در سفر دو روزه‌ای که به تهران داشت ضمن دیدار با ظریف، با حسن روحانی رئیس‌جمهور، علی لاریجانی رئیس مجلس و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به گفت‌وگو نشست.
«بن علوی» وزیر امور خارجه عمان ۳۰ اردیبهشت‌ماه هم به منظور انجام سفری چند ساعته به تهران آمد و با همتای ایرانی خود دیدار و گفت‌وگو کرد و پنجم مردادماه نیز برای دومین بار به تهران سفر و با ظریف دیدار کرد. وزرای خارجه ایران و عمان شهریور سال‌جاری نیز در حاشیه هفتاد و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با هم دیدار کرده بودند. وزیر خارجه ایران دوم دی‌ماه سفری دو روزه به مسقط داشت. محمدجواد ظریف 22 دی‌ماه نیز برای شرکت در مراسم بزرگداشت سلطان پیشین عمان و تبریک به «هیثم بن طارق» سلطان جدید سفری چند ساعته به مسقط داشت و روز جمعه 27 دی‌ماه در مسیر بازگشت از هند و در توقفی کوتاه در مسقط و دیدار و گفت‌وگو با همتای کانادایی با یوسف بن علوی هم دیدار و با بدرقه او مسقط را به مقصد تهران ترک کرد. به هرحال تحلیل برخی رسانه‌های بین‌المللی این است که ایران در بدترین شرایط ممکن منطقه‌ای، بهترین متحد خود را از دست داد. درگذشت قابوس بن سعید، سلطان عمان، باعث شد تا ایران، متحدی که نقش پررنگی در دیپلماسی تهران و میانجی‌گری با آمریکا داشت را ازدست بدهد. البته شواهد زیادی وجود دارد که این رابطه حسنه ادامه پیدا خواهد کرد. مهم‌ترین آن این است که در آینده نیز ثبات در منطقه همچنان در خط مقدم آرزوهای سیاست خارجی عمان قرار دارد و روابط مستحکم با ایران برای دستیابی به این مهم با اهمیت است. جانشین قابوس، سلطان هیثم بن طارق، شخصاً توسط سلطان فقید انتخاب شده بود، سلطان قابوس پیش از مرگش نام او را نوشته و در پاکتی در بسته قرار داده بود. در مورد انتخاب سلطان جدید از زمان بیماری قابوس در سال‌های اخیر گمانه‌زنی‌های زیادی وجود داشت. با این حال انتخاب بدون حاشیه هیثم نشان داد که سلطنت برای سلطان فقید خود احترام خاصی قائل است و قصد دارد راهش را ادامه دهد.
بن علوی هم در کنفرانس تهران به مقامات جمهوری اسلامی گفت که واشنگتن به دلیل نگرانی از درگیری پس از شهادت سردار سلیمانی با مسقط در تماس بوده است. سلطان جدید عمان در حساس‌ترین برهه زمانی ممکن، هدایت این کشور را برعهده گرفته و کار سختی هم پیش رو دارد. او باید بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، تهران و واشنگتن تعادل ایجاد کند و این کار دشواری است. نیست؟!
 

ادامه از صفحه یک ...
زیادی برای دومین غیبت ظریف در طول مسئولیت وزارت امور خارجه عنوان شده است؛ ازجمله قرار حضور برخی اپوزیسیون خارج‌نشین در پنل‌های این اجلاس. البته سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نگفته است که چه کسانی برنامه سفر ظریف به داووس را به هم زدند، اما ابراز تاسف وی نشان می‌دهد که مشارکت ظریف در داووس از سوی ایران لغو نشده است، بلکه ظاهرا دست‌اندرکاران نشست داووس، اقدام به پس گرفتن دعوت خود کرده‌اند. اینکه چرا مقامات داووس مشارکت ظریف را لغو کردند، هنوز معلوم نیست، اما این احتمال وجود دارد که سوئیس تحت فشار آمریکا از حضور ظریف جلوگیری کرده است. در واقع  محتمل‌ترین گمانه، حضور هم‌زمان دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در داووس سوئیس است. در این میان  دست اندرکاران نشست داووس در ابتدا سعی کردند که عدم مشارکت ظریف در داووس را به ابهام در خاورمیانه و تحولات داخلی ایران ربط دهند، اما به نظر می‌رسد هدف اصلی لغو مشارکت ظریف، جلوگیری از هرگونه تنش لفظی میان ایران و آمریکا در حضور ترامپ در داووس است.  بسیاری از خبرگزاری‌های غربی معتقدند  لغو مشارکت ظریف، دیدار تصادفی محتمل میان مقامات ایران و مقامات بلندپایه آمریکا از جمله ترامپ را دفع می‌کند.
گفتنی است، در طول سه سال مسئولیت ریاست‌جمهوری ترامپ هر زمان که او تصمیم به حضور در اجلاس داووس گرفته، ظریف از آن انصراف داده است و این اتفاق به‌ طور یک سال در میان از سال95 افتاده است. مثلا  محمدجواد ظریف سال96 حضور خود را در داووس لغو کرد. وزارت امور خارجه اگرچه علت لغو سفرسال 96 به داووس را «اجرایی‌شدن ساختار جدید وزارت خارجه و اهمیت نظارت بر این موضوع» اعلام کرده بود، ولی غیرمترقبه‌بودنش حکایت از علت اصلی یعنی تصمیم ترامپ به حضور در اجلاس
داشت.
 یک رئیس‌جمهور از آمریکا پس از 18سال تصمیم به حضور در داووس سوئیس گرفته بود و از قضا سخنرانی علیه فعالیت‌های ادعایی مخرب ایران هم بخشی از برنامه دیدارها و سخنرانی اجلاس او بود. قرار گرفتن نام ظریف در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز گمانه قوی دیگر در ممانعت حضور او هستند. او مردادماه از سوی آمریکا تحریم شد و برخی تحلیل‌گران معتقدند ترامپ با استفاده از این فرصت و اعمال فشار بر مدیریت اجلاس و فروم اقتصادی (مجمع جهانی اقتصاد) آن به‌صورت غیرمستقیم شرایط غیاب حضور ظریف را فراهم کردند.
البته همیشه آمریکایی‌ها از مشارکت ظریف در نشست‌های جهانی و خصوصا مصاحبه‌های وی با رسانه‌های بین‌المللی ناراضی بوده‌اند. آن‌ها تا حالا چند بار سعی کرده‌اند که تحرکات او را محدود کنند. از جمله اینکه در سفر‌های ظریف به نیویورک، در لحظات آخر ویزای بسیار محدودی برای وی صادر می‌کردند به طوری که ظریف در نیویورک فقط می‌توانست به چند ساختمان محدود که متعلق به ایران یا سازمان ملل هستند، تردد کند. در این اواخر، حتی همین ویزای محدود را هم به ظریف ندادند. وزیر خارجه ایران قرار بود در ژانویه به نیویورک سفر کند، اما آمریکا برای او ویزا صادر نکرد. افزون بر این، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، بار‌ها از رسانه‌های آمریکا به خاطر مصاحبه با ظریف انتقاد کرده است. او حتی یک بار خواستار حضور در صداوسیمای رسمی ایران شد.
اکنون هم شاید ریاست مجمع جهانی اقتصادی متهم اصلی در تغییر برنامه‌های ظریف به نفع آمریکا و کناره‌گیری وزیر امور خارجه ایران از سفر سوئیس باشد  و هرچند جزئیات بیشتری از ‌برنامه‌های تغییر‌یافته ارائه نشده ولی براساس شواهد متعدد، بازیگری کاخ سفید در اعمال محدودیت‌های متعدد علیه ظریف، سرنخ اصلی این داستان محسوب می‌شود.
برگزاری نشست امسال  در شرایط  متفاوت
نشست امسال مجمع جهانی اقتصاد، در شرایطی برگزار می‌شود که تنش‌ها میان ایران از یک طرف و اروپا و آمریکا از طرف دیگر به نحو کم سابقه‌ای بیشتر شده است. در پی ترور سردار سلیمانی، ایران دو پایگاه نظامی آمریکا در عراق را هدف حملات موشکی قرار داد.  اروپا نیز در اقدامی که بر شدت تنش‌ها افزود، با فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف در برجام، قدم در مسیر عبور از این توافق نهاد. اروپایی‌ها بعد از فعال‌سازی مکانیسم مزبور، خواستار امضای توافق جدید شدند. امری که از سوی ایران رد شد. نخست‌وزیر بریتانیا، اخیرا پیشنهاد کرده که ایران توافق جدیدی تحت عنوان « توافق ترامپ» امضا کند. فرانسه نیز با ادبیات دیپلماتیک توافق جدیدی پیشنهاد کرده که شامل برنامه موشکی، نفوذ منطقه‌ای ایران و آینده برجام می‌شود. سران بریتانیا و فرانسه در نشست اخیر برلین درباره لیبی، بار دیگر بر لزوم تعریف یک چارچوب بلندمدت برای برنامه هسته‌ای ایران تاکید کردند.
 از سوی دیگر، ایران ضمن محکوم کردن اقدام اروپا در فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف، هشدار داد که در صورت ادامه بی‌عملی اروپا، «گام نهایی و موثرتری» برخواهد داشت به هر حال، مکانیسم حل اختلاف فعال شده و نفس‌های برجام به شماره افتاده است. براساس این سازوکار، اروپا و ایران حدودا ۶۵ روز مهلت دارند، اختلافات خود را حل و فصل کنند. چنانچه در این مدت، اختلافات حل نشود، تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل ممکن است بار دیگر علیه ایران اعمال شوند.